HAM IV : Komuniti di Pulau Mabul

Program Hak Asasi Manusia (HAM) sememangnya sudah sinonim dengan Kolej Ibu Zain. Program bersiri ini telah memasuki Siri Keempat pada sesi pengajian 2013/2014 yang memfokuskan kepada kanak-kanak 'stateless' atau tanpa kewarganegaraan di Pulau Mabul.

Kini ahli projek HAM IV akan berkongsi pengalaman dan pandangan mereka mengenai projek ini dan juga misi yang mereka jalankan. Tahniah diucapkan kepada mereka hasil pimpinan Eksekutif Kerohanian, saudara Amsyar.

PENULISAN HAM IV SIRI 1
Komuniti di Pulau Mabul

Di Pulau Mabul, komunitinya terdiri daripada penduduk Bajau Laut Laut, Bajau Sulu, NGO dan sebagainya. Namun, terdapat juga individu luar yang bukan berasal daripada Pulau Mabul itu sendiri di mana mereka merupakan guru yang melakukan praktikal di beberapa buah sekolah NGO contohnya di  Kelas Bimbingan Insan dan sebagainya.

Komuniti di sana juga terdiri daripada 3 peringkat iaitu kanak-kanak, golongan remaja dan juga orang dewasa.

Golongan kanak-kanak merupakan golongan yang paling ramai di sana di mana sebahagian daripada mereka ini merupakan kanak-kanak stateless atau lebih dikenali sebagai kanak-kanak yang tidak mempunyai kewarganegaraan.

Ketiadaan kewarganegaraan ini menyebabkan hak kanak-kanak ini dinafikan. Hal ini dapat dilihat apabila, mereka tidak perolehi hak pendidikan, hak kesihatan dan sebagainya seperti kanak-kanak lain. Akibat daripada itu, mereka tidak dapat mencapai kehidupan yang baik seperti orang lain.

Walaupun golongan kanak-kanak ini tidak mendapat hak-hak mereka seperti hak pendidikan, namun terdapat NGO yang telah menyediakan sekolah untuk mereka seperti Mabul Kids Education Society. Di sana, mereka diajar oleh Cikgu Ali dan pembelajarannya sama seperti di sekolah kerajaan. Usaha NGO ini memberikan kebaikan kepada golongan kanak-kanak ini  kerana sekurang-kurangnya mereka mendapat sedikit input daripada pembelajaran yang diajar daripada tidak mendapat pendidikan langsung.

Selain itu, walaupun mereka kekurangan hak daripada segala segi namun mereka tetap hidup gembira dan riang di samping keluarga dan sahabat handai. Kanak-kanak di sana merupakan golongan yang periang, peramah dan amat suka membawa pelancong berjalan-jalan di sekitar Pulau Mabul terutamanya kanak-kanak Bajau Suluk.

Kanak-kanak Bajau Suluk ini berbeza berbanding dengan kanak-kanak Bajau Laut di mana kanak-kanak Bajau Suluk ini sangat kreatif, peramah dan ceria. Berbeza dengan Bajau Laut, di mana mereka hanya hidup di atas laut dan kehidupan seharian mereka hanya berada di atas sampan. Golongan kanak-kanak Bajau Laut ini juga tidak pergi ke sekolah malah mereka hanya membantu kedua ibubapa mereka menangkap hidupan laut untuk dijual. Selain itu, mereka juga meminta duit daripada pelancong untuk membeli makanan.

Walaupun kanak-kanak Bajau Suluk ini tidak mendapat pendidikan yang tinggi, namun mereka sangat berimiginasi tinggi dan pandai dari segala segi contohnya seperti melukis, bersukan, mewarna dan mereka juga mempunyai cita-cita yang tinggi. Kanak-kanak ini juga bekerja di kedai runcit untuk membantu keluarga mendapatkan sumber pendapatan.

Bagi golongan remaja di Pulau Mabul itu pula, mereka merupakan golongan yang agak pasif di mana sebahagian golongan remaja ini tidak melakukan kerja dan mereka hanya duduk di tepi-tepi jalan sambil bermain gitar atau beriadah bersama rakan-rakan. Namun, terdapat juga golongan remaja yang membantu keluarga menjaga kedai. Manakala, bagi golongan dewasa pula mereka membuka kedai runcit sebagai sumber pendapatan utama dan terdapat juga yang melakukan pekerjaan tetap sebagai cikgu di sekolah, pencuci dan sebagainya. Bagi golongan dewasa Bajau Laut pula, mereka banyak menghabiskan masa mencari rezeki di lautan dengan menangkap hasil laut dan mereka tidak mempunyai sebarang pekerjaan tetap. Golongan Bajau Laut ini hidup di atas laut di dalam sampan yang mereka hasilkan sendiri namun terdapat juga Bajau Laut yang hidup di darat tetapi mereka ini dikategorikan sebagai golongan Bajau Laut yang miskin kerana tidak mempunyai sampan sendiri.

Pada waktu malam, terdapat ramai golongan lelaki dewasa ke surau namun golongan wanita kurang dari segi bilangannya. Komuniti di Pulau Mabul boleh dikatakan sebagai kurang didikan agama kerana mereka tidak diajar solat, mengaji dan bagi golongan Bajau Laut pula mereka berjudi sesama sendiri dan ini jelas menunjukkan bahawa mereka tidak mendapat didikan agama dengan secukupnya.

Terdapat juga pengusaha-pengusaha penginapan yang melakukan tugas mereka pada setiap hari di mana mereka menyediakan perkhidmatan dari segi pengangkutan, penginapan, makanan kepada pelancong yang datang ke Pulau Mabul.

Secara keseluruhannya, dapat dilihat bahawa komuniti di Pulau Mabul amat unik kerana mereka terdiri daripada berbagai penduduk. Walaupun mereka hidup serba kekurangan tetapi mereka masih mampu hidup bahagia dan gembira di samping keluarga dan masyarakat sekeliling.

Golongan kanak-kanak Bajau Laut yang meminta duit kepada pelancong

Golongan kanak-kanak Mabul Kids Education Society yang peramah dan ceria

Kanak-kanak ini sedang melukis gambar hidupan laut dan mereka  mempunyai imiginasi yang tinggi